Zomereczeem bij paarden: wat is effectief tegen SME?

Zomereczeem beslechten, het lijkt een onmogelijke taak. Als jouw paard last van zomereczeem heeft, dan weet je direct wat we bedoelen. Zomereczeem –ook wel Sweet-Itch genoemd- is een hardnekkige huidaandoening bij paarden, veroorzaakt door het speeksel van de knut. Maar hoe neem je het vervelende insect de wind uit de zeilen? We leggen uit wat je preventief kunt doen tegen zomereczeem en hoe je handelt als de knut zijn slag geslagen heeft.

Zomereczeem staat in de volksmond ook wel bekend als staart- en maneneczeem (SME). Misschien verschijnt er nu aan je geestesoog het beeld van kale plekken in manen en staart: ja, dat kan inderdaad het resultaat zijn van zomereczeem. Kortgezegd is zomereczeem een allergische reactie op het speeksel van de knut.

Een grillige aandoening

SME is een allergie die een grillig verloop kent. De paarden die allergisch zijn voor de beten –niet alle paarden krijgen verschijnselen- ontwikkelen buitensporige jeuk, die zich over heel het lichaam verspreidt. Krabben is nu de enige remedie, met vaak ernstige –en soms bloedende- open plekken over het paardenlichaam tot gevolg. Nee, zomereczeem valt absoluut niet te vergelijken met de jeuk die ontstaat door een 'normaal' muggenbultje zoals wij die kennen.

Het beteugelen van de aandoening is geen sinecure. Daarom is het zaak in te zoomen op de leefwereld van de knut, om het doen en laten van het insect te volgen en maatregelen te nemen. De knut floreert bij:

• Water- Op plaatsen waar stilstaand water is, voelt de knut zich thuis.
• Bomen- Op lommerrijke plekken met veel bomen, bijvoorbeeld in het bos, is de knut veelvuldig aanwezig.
• Struikgewas- Het struikgewas vormt de ideale verstopplek voor de knut.
• Zonsopgang en zonsondergang- Knutten hekelen het felle zonlicht en zijn daarom tijdens zonsopgang en zonsondergang het meest actief.

Er zijn ook omstandigheden die de knut het liefst mijdt, te weten:

• Fel zonlicht- Knutten weren zonlicht als het even kan. Helaas is deze richtlijn niet in beton gegoten en kunnen knutten toeslaan op elk moment van de dag.
• Wind- Een winderige dag houdt de knut op afstand.

Is jouw paard een van de ongelukkigen en ontwikkelt het dier in de zomer een allergie door de beten van de knut? Dan heb je de vliegendeken en vliegenfrontriem waarschijnlijk al van stal gehaald. Nu je weet in welke omstandigheden de knut floreert én welke het insect mijdt, kun je erop vooruitlopen.

Preventief handelen

Het ligt misschien niet in de lijn van verwachting van een spetterende zomer, maar mijd overdag verkoeling zoeken nabij natuurplassen en spoel je paard bij hete dagen bijvoorbeeld af met de tuinslang. Minder leuk misschien, maar voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Wat je preventief kunt doen tegen zomereczeem:

• Op stal- Gedurende de zonsopgang en zonsondergang kun je ervoor kiezen het paard op stal te zetten. Dit is geen garantie voor succes, de knut zal ook de gang naar de stal weten te vinden. Toch is de kans van slagen kleiner. Je kunt dus toetsen of het werkt. Tip: zet een ventilator op stal, knutten houden niet van wind.
• Open weide- Staat er overdag (veel) wind? Dan zijn er minder knutten aanwezig, die houden namelijk niet van zon en wind. Op zulke dagen zijn de kopzorgen over knutten dus stukken minder en kun je ervoor kiezen het paard in de weide zetten.
• Anti vliegendeken- Het mag onprettig lijken, een ingepakt paard tijdens hete dagen. Maar onstilbare jeuk is pas echt verschrikkelijk. Op de plekken waar het paard is ingepakt, kan de knut niet steken.

Trek aan de bel bij de dierenarts

Is het leed al geschied? Dan halen preventieve maatregelen vaak niet veel meer uit en blijf je vanaf dit kantelpunt in cirkels lopen. De dierenarts is nu de aangewezen persoon om jouw paard verder te helpen en zal in bepaalde gevallen helaas een paardenmiddel –zoals corticosteroïden- van de plank moeten halen. Meestal doet het middel direct zijn werk en zal de jeuk dus snel afnemen. Liever niet, maar het doel heiligt de middelen.

Verzorg de wonden met Vetericyn

Heeft het paard open wonden opgelopen door het vele schuren? Een goede verzorging van de wonden is dan belangrijk. Met de Vetericyn-producten voor wondverzorging draag je hier zorg voor. Bovendien levert het verzorgen van de wonden met de Vetericyn-producten dubbel voordeel op: de oplossing ontsmet de wond én werkt jeukstillend. Dat is een win-win situatie, het paard zal minder geneigd zijn te krabben en de wonden genezen sneller.

Hoop voor de toekomst

Een paard dat last heeft van zomereczeem zal een zware dobber hebben aan de zomerperiode. Vanaf maart tot medio oktober kunnen knutten actief zijn. Er bestaat helaas nog geen totaaloplossing waardoor SME mank gaat. De beste strategie is nog steeds voorkomen. Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan: de knut lijkt elke zomer weer als het paard van Troje zijn intrede te doen. Anticiperen, bijsturen en de wonden verzorgen, is helaas het enige wat je kunt doen.

Toch gloort er hoop voor de nabije toekomst: momenteel wordt er in verschillende landen onderzoek gedaan naar SME. Hopelijk is die totaaloplossing op korte termijn dus wél voorhanden. Fingers crossed!

.